Opony run flat mają tylu zwolenników co przeciwników a opinia zmienia się wraz z każdym użytkownikiem. Mimo wszystko warto przyjrzeć się ich bogatej historii i zapoznać z wynalazkiem, który zrewolucjonizował rynek oponiarski. Opony run flat teoretycznie stanowią dobry zamiennik koła zapasowego. Czym różnią się one od standardowego ogumienia i komu je polecamy? Na te i wiele innych pytań odpowiemy w dalszej części artykułu. Zapraszamy.
1. Jak to jest zrobione? Czyli kilka słów o budowie opony pneumatycznej
2. Jazda z przebitą oponą – konsekwencje
3. Historia opon run flat
4. Budowa opony run flat
5. Wady i zalety opon run flat
6. Nazewnictwo
7. Pirelli Seal Inside – Run Flat? Nie do końca…
8. Podsumowanie
W poprzednim artykule “Czy wiek opony ma znaczenie? Czym jest DOT i jak go odczytać?” omówiliśmy skład chemiczny mieszanki gumowej, występującej w przeciętnej oponie samochodowej. Pora przyjrzeć się teraz konstrukcji ogumienia, jakie stosujemy w naszych pojazdach. Czym zatem jest opona? W uproszczeniu to pewnego rodzaju poduszka powietrzna, która w stosunkowo delikatny sposób zapewnia styk miedzy nawierzchnią a pojazdem.
Standardowa opona samochodowa składa się z następujących elementów:Budowa opony
Bieżnik – to element mający bezpośredni kontakt z podłożem. Zależnie od przeznaczenia ogumienia, może mieć on różną rzeźbę, twardość oraz głębokość.
Osnowa – Głównym elementem osnowy jest kord. Składa się ona z wielu warstw, najczęściej ułożonych pod różnym kontem. Kord w wielu przypadkach wykonany jest ze stali, poliestru, poliamidu lub włókna szklanego.
Opasanie – Podobnie jak osnowa, opasanie składa się z warstw kordu z tą różnicą, iż są one ułożone obwodowo. Ważne jest aby opasanie było wykonane z materiału odpornego na rozciągnie. Podstawową funkcją jest usztywnienie opony oraz zapobieganie deformacjom i odkształceniom pod wpływem eksploatacji ogumienia.
Stopka – Jest to część ogumienia stykająca się z felgą. Wewnątrz kołnierza znajdują się najczęściej druty, które mają za zadanie wzmocnić konstrukcję i utrzymać ogumienie na obręczy. W przypadku opon bezdętkowych, a więc w zdecydowanej większości, zadaniem stopki jest uszczelnienie.
Uszkodzona opona vs napompowanaZależnie oczywiście od wielkości uszkodzenia, powietrze przy niskiej prędkości z reguły uchodzi powoli. Jakie objawy przebitej opony? Najczęściej obserwujemy utratę sterowności i hałas biegnący z uszkodzonego koła. Jeżeli się nie zatrzymamy to najpewniej dłuższa jazda doprowadzi do zniszczenia opony i uszkodzenia felgi. W skrajnych przypadkach może dość do uszkodzenia zawieszenia.
Sytuacja jest jeszcze gorsza kiedy przy wysokiej prędkości (np. podczas jazdy na autostradzie) opona eksploduje. Konsekwencje mogą być tragiczne w skutkach. Jeżeli wyczujemy podczas jazdy na autostradzie nagły wstrząs i auto zacznie nam “ściągać” w jedną stronę, musimy powstrzymać się od gwałtownych manewrów i ostrego hamowania. Należy delikatnie zjechać na pas awaryjny i wezwać pomoc drogową.
W wielu przypadkach, opony które dosłownie eksplodowały w czasie jazdy był źle eksploatowane lub stare. Zdarzają też incydenty z oponami bieżnikowanymi lub ogumieniem niskiej klasy azjatyckich producentów.
Pierwsze próby stworzenia opony w typie run flat rozpoczęły się przed II Wojną Światową. Po jej nadejściu nastąpił gwałtowny rozwój technologii a tym samym także opon, które miały radzić sobie lepiej na polu bitwy niż standardowe ogumienie. W 1934 roku firma Goodyear zastosowała technologię LifeGuard. Ponieważ był to okres, w którym królowały opony dętkowe, inżynierowie postanowili znaleźć sposób na gwałtowny spadek ciśnienia w czasie uszkodzenia ogumienia. Wewnątrz standardowej dętki znajdowała się druga – nylonowa. Miała ona za zadanie stopniowo uwalniać powietrze i pozwolić na bezpieczne zatrzymanie się w wyznaczonym miejscu.
Opony Run flat historiaPodczas II Wojny Światowej w USA, opracowano ogumienie zdolne wytrzymać przebieg nawet 240 km. Opony dowiodły swojej wartości podczas marszu z Francji do Niemiec. Doskonałe i wytrzymałe ogumienie uznawane jest za kluczowy element, który znacząco przyczynił się do szybszego zakończenia wojny i ostatecznego zwycięstwa sił alianckich nad nazizmem.
Niespełna 10 lat po zakończeniu największego konfliktu w dziejach ludzkości tj w 1955 roku, firma Goodyear zaprezentowała oponę wyposażoną w technologię Captive Air Shield. Była to specjalna wkłada wykonana z tworzywa, która w przypadku drastycznego spadku ciśnienia, miała zapewnić odpowiednią sztywność i zasięg aż do 160 km (przy maksymalnej prędkości 80 km/h). Niestety mimo tak doskonałych osiągów, ogumienie to nie zyskało popularności przez bardzo wysoki koszt zakupu.
Rok 1965 jest szczególny dla wyścigów NASCAR, a to za sprawą wprowadzenia opon wyposażonych w system Lifeguard Racingshield. Co ciekawe rozwiązanie jest stosowane do dnia dzisiejszego.
W 1978 roku firma Goodyear prezentuje oponę z usztywnionymi bokami Self Supporting Tyre. Konstrukcja ma za zadanie utrzymać odpowiednią sztywność ogumienia po utracie ciśnienia przez kolejne 60 km przy maksymalnej prędkości 64 km/h. System SST był rozwiązaniem najbardziej zbliżonym do obecnie produkowanych opon typu run flat.
Z końcem lat 80 XX wieku następuje przełom. Porsche 959 zostaje seryjnie wyposażone w ogumienie run flat. Są to opony Bridgestone, model RE71.
W roku 1997 opony Run Flat Goodyear Eagle F1 GS-EMT trafiają do standardowego wyposażania samochodu Chevrolet Corvette. Zasięg to ponad 300 km, natomiast dopuszczalna prędkość to 88 km/h.
Rok 1999 to data szczególna dla BMW, bowiem pierwszy model tej marki (Z8) zostaje wyposażony seryjnie w system RSC tj: Opony Run on Flat, Felgi EH2 oraz czujniki ciśnienia.
opona tradycyjna a run flatPoznaliśmy już historię i koncepcje, które zaowocowały po wielu latach powstaniem opon w typie Run on Flat. Przyjrzymy się teraz nieco ich budowie.
Podstawową różnicą jest budowa ścian bocznych w ogumieniu run flat. Opona pozbawiona powietrza nie odkształci się gdyż, materiał z jakiego została wyprodukowana jest dużo twardszy i sztywniejszy, niż w przypadku standardowego ogumienia. Aby bezpiecznie korzystać z opon run flat, konieczne jest stosowanie czujników ciśnienia, gdyż w większości przypadków przebicie i utrata ciśnienia jest nieodczuwalna.
Ogumienie w typie run flat, charakteryzuje się większą wagą. Zwykle jest 15-20% w stosunku do standardowej opony. Poważną wadą jest fakt, że ogumienie run flat po uszkodzeniu (najczęściej) nie nadaje się do naprawy. Wynika to z braku możliwości ocenienia na ile ucierpiało wzmocnienie boków ogumienia. Więcej o technologii run on flat znajdziecie tutaj na blogu.
Twardość i sztywność opon run flat znacząco pogarsza komfort podróżowania. Należy przy tym wspomnieć, iż ogumienie tego typu nie nadaje się do montażu w każdym samochodzie. Kluczowym warunkiem jest zawieszenie. Montaż opon run flat przy standardowych elementach doprowadzić do ich szybszego zużycia i uszkodzenia.
| Wady | Zalety |
| Znaczące obniżenie komfortu podróżowania | Większa odporność na uszkodzenia |
| Wyższa cena | Zwiększone bezpieczeństwo – praktycznie brak szans na “wystrzał opony” |
| Wymaga stosowania czujników ciśnienia | Zastępuje w pewnym sensie koło zapasowe |
| Naprawa jest praktycznie nie możliwa w przypadku wielu modeli | |
| Waga opony jest wyższa nawet o 20% | |
| Szybsze zużycie bieżnika |
Na pierwszy rzut, wydawać by się mogło, iż opony w typie Run on Flat mają dużo więcej wad niż zalet. Nie jest to jednak sprawa tak oczywista. Ogumienie tego rodzaju jest wymagające a jego eksploatacja i zakup bywa kosztowny. Należy jednak pamiętać, że opony te są dużo bezpieczniejsze niż standardowe, zwłaszcza w sytuacji gdy dojedzie do ich uszkodzenia przy wysokiej prędkości.
Opony w typie run flat mają różne nazewnictwo, które zależne jest od producenta ogumienia. W przypadku firmy Continental jest SSR, Goodyear EMT natomiast w przypadku marki Dunlop to DSST. Warto jednak zaznaczyć, iż pomimo różnych nazw i zastosowanych materiałów, sama konstrukcja nie różni się znacząco. Zarówno wady i zalety systemu Run Flat są takie same, niezależnie od producenta, którego wybierzemy.
Inne nazwy stosowane przez producentów dla opon w typie Run on flat:
– Bridgestone RFT (Run Flat Tire)
– Michelin ZP (Zero Pressure)
– Firestone RFT (Run Flat Tire)
– Pirelli Run Flat Technology, Self-Supporting Run Flat
– Yokohama Run Flat
Włoska marka Pirelli udowodniła, że można stworzyć ciekawą alternatywę dla klasycznych opon run flat. Technologia Seal Inside umożliwia samoczynne załatanie się opony, w momencie jej uszkodzenia. Rozwiązanie przypomina zastosowanie płynów uszczelniających, które stanowią wyposażenie samochodów pozbawionych koła zapasowego. Wnętrze opony wypełnione zostało specjalną mieszanką na bazie żywicy, która w momencie uszkodzenia ogumienia, okleja ciało obce a podczas jego usunięcia, wypełnia ubytek. W wielu przypadkach kierowca nie wie, iż jego opona była uszkodzona.
Przewagą opon Pirelli Seal Inside jest również fakt, iż ciężar jest zbliżony do standardowego ogumienia. Montaż także nie wymaga specjalistycznych urządzeń i może zostać wykonany w praktycznie każdym zakładzie wulkanizacyjnym. Co więcej, opony Pirelli Seal Inside nie wymagają stosowania czujników ciśnienia oraz nie ma określonego limitu prędkości, z jaką można się poruszać po uszkodzeniu. Nie jest także konieczne posiadanie odpowiedniego zawieszenia do ich użytkowania.
Wadą – choć może to nie najtrafniejsze określenie – jest fakt, że w odróżnieniu do ogumienia typu run flat, jazda bez ciśnienia nie jest możliwa. Dostępność modeli i wariantów opon wykorzystujących technologię Seal Inside jest stosunkowo ograniczona. Użytkownicy zgłaszają ponadto, sporadyczne problemy z wyważeniem ogumienia.
Technologia run flat pomimo wielu wad i ograniczeń to prawdziwa rewolucja w branży oponiarskiej. Opony tego rodzaju nie są dla każdego, a ich stosowanie możliwe jest po spełnieniu określonych wymagań. Wydawać by się mogło, iż mają one zdecydowanie więcej wad niż zalet, jednak są to jedynie pozory. Naszym zdaniem nie ma bezpieczniejszej opony do samochodów wyczynowych czy sportowych, gdzie wysoka prędkość w połączeniu z nagłym uszkodzeniem doprowadziłaby do eksplozji standardowego ogumienia i nierzadko tragedii.
Pomimo większej masy, utraty komfortu, ceny czy często braku możliwości naprawienia, opony run flat sprawdzą się doskonale w samochodach wyposażonych w silniki o dużej mocy i sportowym charakterze.
Aby z powodzeniem korzystać z tego rodzaju ogumienia konieczne jest:
– Stosowanie czujników ciśnienia (TPMS)
– Odpowiednie zawieszenie
– Odpowiednie felgi
Zdecydowanie prostszym i tańszym rozwiązaniem dla kierowców, szukających ogumienia o podobnych właściwościach, będzie patent Pirelli Seal Inside lub odpowiednik firmy Continental – technologia ContiSeal.
52 320 40 30
883 342 352
